Epoka e Sk?nderbeut n? veprat e Marin Barletit dhe t`autor?ve tjer shqiptar bashkohes

Epoka e Sk?nderbeut n? veprat e Marin Barletit dhe t`autor?ve tjer shqiptar bashkohes

--------------------------------------------------------------------------------

Epopeja e Sk?nderbeut e shk. XV dhe vet? figura e Gjergj Kastriotit - Sk?nderbeut ndikoi fuqish?m n? jet? shpirt?rore t? shqiptar?ve dhe p?r rritjen e vet?dijes komb?tare t? tyre. T? frym?zuar prej tyre, intelektual? t? shquar shqiptar?, i pasqyruan e i p?rjetuan ato n? vepra historike monumentale, n? t? cilat nisi jet?n e vet historiografia shqiptare.

Ne fillim t? shek t? XVI (1504) Marin Barleci botoi latinisht vepr?n kushtuar luft?s heroike t? shqiptar?ve p?r mbrojtjen e Shkodr?s, (rrethimi i Shkodr?s). Por vepra q? e lart?soi figuren e tij si historian humanist ?sht? ?Historia e jet?s dhe e b?mave t? Sk?nderbeut?, t? cil?n e botoi latinisht n? Rom? rreth viteve 1508-1510. Kjo vep?r voluminoze njohu shum? ribotime n? gjuh? e n? vende t? ndryshme t? Evrop?s. Veprat e M. Barlecit u b?n? burimi m? i r?nd?sish?m ku patriot?t shqiptar? m?sonin historin? e epopes? legjendare t? shk. XV.

Periudha e Sk?nderbeut u p?rjetesua edhe n? vepra t? tjera historike nga bashk?koh?sit e heroit. Nj? nga bashk?pun?tor?t e ngusht? t? Sk?nderbeut, Dhimit?r Frengu, shkroi latinisht, n? frym?n e ideve humaniste t? koh?s nj? vep?r p?r jet?n e Sk?nderbeut. m? disa ndryshime t? vogla ajo ndjek rrethimin e historis? s? Sk?nderbeut t? M. Barlecit, q? d?shmon s? kjo vep?r kishte pasqyruar drejt realitetin historik, t? njohur e t? panjohur edhe nga bashk?luft?tar?t e af?rt t? Skenderbeut. Vepra e Dh. Frengut u botua pas vdekjes s? tij e p?rkthyer italisht, dhe njohu shum? ribotime n? k?t? gjuhe.

Nje vep?r tjet?r e r?nd?sishme p?r t? njohur shoqerin? shqiptar? t? shek. XV ?sht? ?Historia dhe gjenealogjia e shtepis? s? Muzakajve?, shkruar n? italisht m? 1510 nga bashk?luft?tari i Sk?nderbeut, Gjon Muzaka. Ajo mbeti n? dor?shkrim dhe, p?r vler?n q? ka p?r historin? mesjetare shqiptare, botuesi i saj i shek. t? XIX m? t? drejt? e ka cil?suar at? si nj? ?margaritar?.
__________________