Rrjedhoja e luft?s dhe t? pushtimit osman

Rrjedhoja e luft?s dhe t? pushtimit osman

--------------------------------------------------------------------------------

Lufta nj?shekullore e ushtrive osmane p?r pushtimin e tokave shqiptar? (fundi i shek. XV) dhe vendosja n? to e sundimit osman soll?n rrjedhoja t? r?nda si n? jet?n ekonomike, shoq?rore e politike, ashtu edhe n? at? fetare e kulture t? shqiptar?ve.

Vershimet e nj?pasnj?shme t? ushtrive osmane dhe veprimet luftarake, u shoq?ruan m? vrasjen e shum? njer?zve, dhe me rr?nime e grabitje masive t? pasuris?. Shqip?ria p?soi k?shtu d?me t? pallogarritshme njer?zore dhe materiale, pasojat e t? cilave do t? ndiheshin p?r nj? koh? t? gjat?. U godit r?nd? ve?an?risht jeta qytetare, zejtaria dhe tregtia e brendshme dhe e jashtme thuajse u paralizuan.

Qytetet shqiptar? dikur t? p?rparuara p?r koh?n mor?n tiparet e fshatit. U shkatrruan n? themel strukturat organizative t? qyteteve dhe, nga emigrimi masiv i banor?ve t? tyre u shua jeta kulturore q? kishte qen? aq e zhvilluar n? to. Edhe fshati u d?mtua r?nd?. Perve? d?meve t? bujq?sis? e t? blektoris? shqiptare, emigrimi masiv perfshiu pjes?n m? aktive t? banor?ve t? fshatit. U dob?suan shum? lidhje ekonomike fshatare me qytetin, aq t? domosdosh?m p?r zhvillimin ekonomik.

Pushtimi osman i dha fund jet?s s? pavarur politike e shtet?rore t? shqiptar?ve q? ishte arritja m? e r?nd?sishme n? gjith? historin? e deriat?hershme t? tyre dhe q? kishte ndikuar fuqish?m n? zhvillimin e gjithansh?m t? vendit. Ndryshimet q? ndodh?n n? fush?n e pron?sis? p?rcaktuan prapambetjen e thell? ekonomike t? Shqip?ris? gjat? shekujve t? sundimit osman.

Sundimi osman shkat?rroi form?n e p?rparuar t? pron?s feudale mbi tok?n, t? bazuar mbi t? drejt?n e pakufizuar t? shitblerjes s? saj. Ai shkat?rroi pron?n e madhe feudale e vendosi dhe e mbajti m? dhun? p?r shekuj t? t?r? sistemin e timarit, nj? form? e kap?rcyer e pron?s feudale ushtarake q? p?rcaktoi prapambetjen e gjithanshme t? vendit. Duhej t? kalonin shekuj n? Shqip?ri q? t? rishfaqej prona e madhe feudale (?ifligu), nd?rkoh? q? n? Evrop?n Per?ndimore do t? zhvillohej prona kapitaliste.